Đập thủy điện Hoover | Công trình xuyên thế kỷ

Dòng sông Colorado rộng lớn với chiều dài 2.333km, cuồn cuộn mang nguồn nước tưới cho 1/12 ruộng đất nước Mỹ.
Sông bắt đầu từ thượng lưu dãy núi Rocheuses hướng về tây nam, chảy qua khe sâu lớn vào bang New Mexico trước khi rót vào vịnh California biến thành con sông ranh giới giữa bang Arizona và bang Nevada, bang Arizona và bang Califonia. Sông Colorado là một con sông dữ dội, năm 1905, nó đột nhiên thay đổi đường đi, hình thành nên hồ Sorton rộng 77km2, đe dọa đánh chìm lưu vực Inpiril bang California.

Để bảo vệ công trình đang xây dựng không bị nước sông có thể tràn vào gây sạt lở, bờ đê quai khổng lồ hình cong như móng ngựa được xây dựng nằm bên phía Nevada trong năm 1932. Mãi đến tháng 6-1933, nền mới được xử lý xong, hơn một triệu mét khối đá đã được lấy đi bằng sức người và phương pháp nổ mìn thủ công. Công trình dẫn dòng là 4 đường hầm (tuynen) được xây dựng với chu vi mỗi đường hầm đến 17m, dài gần 5km. Sau khi những đường hầm phía bên Arizona được hoàn tất và lòng sông được rút cạn, công việc xây đập mới được tiến hành.

Ðể cho móng đập vững chắc, các công ty xây dựng cho đào móng tới tận lớp đá cứng dưới lòng đất, sau khi lấy đi khoảng 1.150.000 m3 đất trong thời gian một năm. Mẻ bê- tông đầu tiên xây dựng đập Hoover được đổ vào ngày 6-6-1933.

Vì bê-tông khi gặp thời tiết nóng sẽ nguội một cách không đồng đều và xảy ra hiện tượng co ngót, các kỹ sư ước tính rằng nếu đập được đổ bê-tông một lớp thật dày, thì phải mất đến 125 năm mới nguội đồng đều, kết quả là trong thời gian đó, đập sẽ bị nứt và bể dần ra từng mảng. Để tránh tình trạng này, đập đã được xây bằng cách đổ từng lớp bê-tông hình tứ giác không có cạnh song song (trapezoid) liên kết với nhau và chỉ mỏng chừng sáu inches (khoảng 15cm).

Đập cũng còn được làm nguội bằng những ống dẫn nước phía bên trong và giữa các lớp bê-tông. Người ta đã ước tính rằng, lượng bê-tông xây đập Hoover nếu được dùng để xây đường hai chiều xe chạy, thì con đường có thể nối từ thành phố New York ở bờ đông đến thành phố San Francisco ở bờ tây Hoa Kỳ.
Phía trên đập Hoover là hồ Mead, đặt theo tên của ông Elwood Mead, người chỉ huy xây dựng công trình. Ðể tận dụng lượng nước do đập Hoover chặn lại, các nhà thiết kế cho xây một hệ thống thủy điện, được thực hiện cùng lúc với việc xây dựng đập. Như trên đã đề cập, hai mục tiêu chính của việc xây đập Hoover là cung cấp nguồn nước và nguồn điện cho các tiểu bang lân cận. 17 máy phát điện của đập Hoover có thể sản xuất tối đa 2.071 megawatts năng lượng thủy điện.

Tham gia xây dựng công trình đập thủy điện Hoover mang tầm vóc quốc gia xuyên thế kỷ là trên dưới 5.000 người, họ phải đào tới 8,2 triệu tấn nham thạch. Công trình sử dụng số lượng thép tương đương số thép để dựng lên tòa nhà chọc trời Empire State. Trung bình mỗi ngày có 3.500 người làm việc và khi cao điểm (tháng 6-1934) có đến 5.218 người. Nền đập dày 201m, cao 221m, tương đương với độ cao của tòa nhà 70 tầng. Hồ Mead là một trong những kho nước nhân tạo lớn nhất thế giới, tuyến bờ hồ dài 1.323km.

Phí tổn cho toàn công trình đập thủy điện vào năm 1931 được ước tính là 49 triệu USD, tương đương 777 triệu USD vào năm 2016. Tổng chiều cao của đập thủy điện khi hình thành là 221,4m và có chiều dài 379,2m. Bề dày của đập Hoover: chỗ dày nhất 200m. Số lượng bê tông sử dụng xây đập là 3,33 triệu m3. Chân của đập dày 200m và đỉnh đập kết hợp dùng làm đường giao thông rộng 15m.

Hoàn tất năm 1936, đập thủy điện Hoover lập tức chiếm ba kỷ lục: Đập cao nhất, công trình thủy lợi tốn kém nhất, nhà máy thủy điện lớn nhất thời bấy giờ. Đập Hoover còn được ví như một công trình nghệ thuật do thiết kế tinh xảo và đa dạng. Ngoài tên tuổi của người khởi tạo – Tổng thống Hoover – còn có hai người quan trọng đóng góp vào diện mạo của đập Hoover là: Gordon B.Kauimann, công trình sư đã thiết kế tòa nhà Thời báo Los Angeles và họa sĩ Allen Trui, tác giả những bức tranh tường ấn tượng trong tòa nhà Quốc hội bang Colorado.

Công trình này vĩ đại đến nỗi dường như tại đây định luật “vạn vật hấp dẫn” không thể đứng vững. Các du khách tới đây ai cũng cố gắng một lần chơi trò chơi thú vị như sau: Cầm chai nước đứng trên đỉnh đập đổ nước từ trong chai xuống. Nếu theo quy luật vật lý thông thường thì nước sẽ phải chảy xuống chân đập, thế nhưng tại đây điều kỳ diệu đã xảy ra: nước chảy ngược và bay lên trên như kháng lại lực hút của trái đất.

Nguyên nhân của hiện tượng kỳ thú này là do kích thước khổng lồ của con đập đã tạo nên những luồng gió cực mạnh theo hướng đi lên, làm các vật ở mép đập bị thổi tung. Nhờ hiện tượng này mà một công trình thủy điện độc đáo đã trở thành điểm đến hấp dẫn những du khách tò mò muốn ném các vật xuống con đập để xem nó bay lên “như có bàn tay người hất lên trên không”.

Nguồn: https://trungtamxetai.com.vn

Xem thêm bài viết khác: https://trungtamxetai.com.vn/cong-nghiep/